چین یا جمهوری خلق چین CHINA
، پرجمعیت‌ترین کشور دنیابا بیش از ۱.۳میلیارد نفر سکنه‌است.
ین کشورکه در شرق قاره آسیاواقع شده توسط حزب کمونیست چیندر قالب نظام تک‌حزبیاداره می‌شود. این حزب بر ۲۲استان، ۵منطقهٔ خودمختار، ۴شهر با مدیریت مستقیم(پکن، تیانجین، شانگهایو چونگ‌کینگ) و ۲منطقهٔ اداری ویژهٔ بسیار خودمختار ِ هنگ کنگو ماکائوحکومت می‌کند. پایتختکشور پکن است.
جمهوری خلق چین با حدود ۹.۶میلیون کیلومتر مربع سومین یا چهارمین کشور وسیع دنیاو دومین کشور بزرگ دنیا از نظر وسعت خاکی (بدون احتساب آبهای داخلی) است.چین چشم‌انداز طبیعی متنوعی دارد، از استپ‌هایجنگلیو بیابان‌هاییچون گبیو تکله‌مکاندر ناحیهٔ خشک شمالی نزدیک به مغولستانو سیبریِ روسیهگرفته تا جنگل‌های زیرگرمسیریدر سرزمین‌های مرطوب جنوبی نزدیک به ویتنام، لائوسو برمه. مناطق غربی کشور ناهموار است و رشته‌کوه‌های هیمالیاو تیان شانمرز طبیعی آن را با هندو آسیای میانهترسیم می‌کنند. در مقابل، نواحی شرقی این کشور کم‌ارتفاع است و با ساحلی به طول ۱۴.۵۰۰کیلومترمربع در جنوب شرقی با دریای جنوب چینو در شرق با دریای شرق چینهمسایه‌است که در سوی دیگرش تایوان، کرهو ژاپنقرار گرفته‌اند.
تمدن چین باستانیکی از کهن‌ترین تمدن‌هایتاریخاست که در سواحل حاصل‌خیز رود زردکه در دشت شمال چین جاری‌ست شکوفا شد.[۳]نظام سیاسی چین بیش از ۶هزار سال مبتنی بر سلطنت مطلقهٔ موروثی بود. نخستین دودمان پادشاهی این کشور دودمان شیادر حدود ۲هزار سال پ.م بود. اما نخستین حکومتی که چین را متحد کرد دودمان چه‌ایندر ۲۲۱پ.م بود. آخرین دودمان پادشاهی این کشور هم چینگبود که در ۱۹۱۱با تشکیل جمهوری چینبه رهبری کومینتانگحزب ملی چین، نابود شد. چین در نیمهٔ اول سدهٔ بیستم میلادی در دریایی از اختلافات و جنگ‌های داخلیغوطه‌ور بود که کشور را به دو اردوگاه سیاسی عمده تقسیم کرده بود؛ کومینتانگو حزب کمونیست چین. مخاصمات اصلی در ۱۹۴۹با پیروزی کمونیست‌ها در جنگ داخلی و تأسیس جمهوری خلق چین در سرزمین اصلی پایان یافت. جمهوری چین به رهبری کومین‌تانگ پایتخت خود را به تایپهدر تایوانمنتقل کرد و حکومت آن امروزه به تایوان، کینمن، ماتسوو چند جزیرهدوردست دیگر محدود شده‌است. از آن هنگام جمهوری خلق چین و جمهوری چین درگیر اختلافات سیاسی شدیدی با یکدیگر در مورد حق حاکمیت و وضعیت سیاسی تایوانبوده‌اند.
از هنگام اجرای اصلاحات اقتصادی در چینبرای پی‌ریزی یک اقتصاد مدرن، چین یکی از سریع‌ترین رشدهای اقتصادی دنیا را داشته‌است. این کشور هم‌اکنون بزرگترین صادرکننده و دومین واردکنندهٔ بزرگ کالا است و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایهٔ تولید ناخالص داخلیرا در اختیار دارد.[]چین عضو دائم شورای امنیت سازمان مللو سازمان‌های چندجانبه‌ای همچون سازمان تجارت جهانی، اپک، سازمان همکاری شانگهایو گروه ۲۰است.چین به عنوان کشوری دارای سلاح هسته‌ایاز بزرگترین ارتشدائمی دنیا و دومین بودجه دفاعی بزرگدنیا برخوردار است. چین همچنین از سوی برخی از دانشگاهیان، تحلیل‌گران نظامی، اقتصادی و سیاسی یک ابرقدرتبالقوه لقب گرفته‌است.
ریشه‌نام چین
چین کلمه‌ای فارسیاست و China نیز از همین کلمه مشتق شده و در قرن ۱۳ام میلادی توسط مارکو پولودر اروپارواج پیدا کرده است.]نام چین در زبان فارسی نیز از کلمه سانسکریتچینا (चीन)آمده است]که به عنوان نامی برای این کشور در ۱۵۰میلادی به کار رفته است.]
تاریخ چین
چین تاریخ کهنی دارد. گاهی به گونه یکپارچه و گاهی به مانند چند کشور جدا از هم بوده‌است. همواره همسایگان به این سرزمین می‌تاخته‌اند و از آن دسته مغولهابودند که در روزگار چنگیز خانچین را تصرف کردند.
خیزش چینیان ضد سلطه مغول
«ژو یووان زانگ» یک روستایی و کشاورز ساده بود که چین را بار دیگر متحد کرد و سلسله پادشاهی مغول‌ها را در چین منقرض ساخت و آنها را به دشت «گبی»: همانجایی که آمده بودند فراری داد، وی در ۲۰دسامبر سال ۱۳۹۸میلادی درگذشت. ژو (زو) هنگام مرگ ۷۰ساله بود. پدر ژو او را در جوانی از کار کشاورزی بازگرفت و به مدرسه آموزش روحانیون بودایی فرستاد و روحانی شد و در این سمت اطلاعات وسیعی از عدم رضایت مردم از دولت مغولی چین (سلسله یووان) بدست آورد. سپس دسته یی از کشاورزان و مردم عادی چین را با خود همراه کرد و انقلاب بزرگی به راه انداخت که به انقلاب کلاه قرمزها(دستار قرمزها) معروف شد. او می‌دانست که اربابان حامی پادشاه هستند. بنابراین، نخست به تضعیف و از میان بردن آنان پرداخت و در سال ۱۳۶۸شهر پکن را به آسانی تسخیر کرد. سپس شاهزادگان ایالت‌ها را عزل و زندانی و وحدت چین را بار دیگر تامین کرد. وی تا آخرین لحظه عمر از غم مردم عادی و کشاورزان فارغ نبود و برای نویسندگان و اهل فرهنگ و ادب، حتی آنان که روش وی را نمی‌پسندیدند حقوق ماهانه برقرار کرده بود تا به کار خود در هر گوشه یی که بخواهند (منزل) ادامه دهند. ژو برای حفظ وحدت چین، یک شبکه سراسری اطلاعاتی مرکب از ماموران مخفی ایجاد کرده بود تا او را از هر گونه مخالفت و دشمنی و توطئه آگاه گردانند. ژو پس از شناخت مخالفان می‌کوشید که آنان را قانع کند تا دست از مخالفت بردارند. فرمول «تبدیل دشمن به مخالف، و مخالف به ناراضی، و ناراضی به بی اعتنا (خنثی - بی طرف)» از اوست که اینک در سراسر جهان به کار بسته می‌شود و دولت‌ها به جای مجازات سخت، مخالفان خود را طبق این فرمول، آرام و خنثی می‌کنند بدون این که انعکاسی داشته باشد و در افراد تولید مقاومت کند.
چین نوین
روند تاریخی شکل گیری چین .
سون یات سن«پدر چین مدرن» سیاست‌مدار و رهبرانقلابی چیندر براندازی دودمان چینگدر انقلاب سال ۱۹۱۱بود. در اوایل سال ۱۹۱۱نیروهای انقلابی به رهبری سون یات سنبر امپراتوری منچوپیروز شدند.
رژیم چین پس از انقلاب مردمی از پادشاهی به جمهوری بازساخته شد. وقتی جمهوری چیندر سال ۱۹۱۲تأسیس شد سون یات سناولین رئیس جمهور چیندر سال ۱۹۱۲بود. او بعداً هم حزب ملی چین کومینتانگرا تأسیس کرد و تا سال ۱۹۲۱رهبر این حزب بود. سون یات سن در سال ۱۹۲۱در گذشت.
حزب کمونیست چیندر سال ۱۹۲۱میلادی تأسیس شد. از سال ۱۹۲۱مبارزات سخت مردم چین را رهبری می‌کرد و در نتیجه جمهوری خلق چین را در سال ۱۹۴۹تأسیس نمود. آنگاه ژاپنیهابر این سرزمین تاختند. با پایان جنگ جهانی دومتازش ژاپنیها ایستانده شد ولی جنگ داخلیمیان هواداران ژنرال چیانگ کای شکو مائو تسه تونگبالا گرفت که سرانجام به پیروزی هواداران حزب کمونیست چینانجامید و از آن پس چین به گونهٔ کمونیستی تا به امروز گردانده می‌شود و هواداران چیان کایچک نیز که ملی‌ها بودند به جزیره تایوانگریختند و تا به امروز به ایستادگی دربرابر فشار جمهوری خلق چین ادامه داده‌اند.
از سال ۱۹۵۶، حزب کمونیست چین به دلیل فقدان تجربه کافی در جریان رهبری اقتصادی و نوسازی چین اشتباهاتی مرتکب شد. به تبع آن مبارزه قدرت(انقلاب فرهنگی چین) در سالهای ۱۹۶۶تا ۱۹۷۶در حزب کمونیست چین شروع شد. چهره‌های میانه رو حزب اخراج شدند. پس از پایان انقلاب فرهنگی چین در اکتبر سال ۱۹۷۶، چین به دوره نوین توسعه تاریخی وارد شد.
از آغاز سال ۱۹۷۹حزب کمونیست چین سیاستهای اصلاحات و درهای باز را که تنگ شیائوپنگمطرح کرد به اجرا گذارد. پس از اجرای سیاستهای اصلاحات و درهای باز به این طرف، توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چین به دستآورده‌های چشمگیری نائل آمده‌است. چهره کشور دستخوش تغییرات تکان دهنده شد. این دوران از لحاظ وضعیت بهترین زمان پس از تأسیس جمهوری خلق و بهترین دوره برای مردم به لحاظ تامین منافع آنان به شمار می‌رودنیاز به منبع.
سیاست چین
جمهوری خلق چین یک کشور سوسیالیستی است. نظام سوسیالیسم نظام اصلی جمهوری خلق چین است.
اعتراضات میدان تیان‌آن‌من (۱۹۸۹میلادی)
چین از سال ۱۹۹۶عضو پیمان امنیتی سازمان همکاری شانگهایمی‌باشد. سازمان همکاری شانگهای از دل رقابت قدرت‌های بزرگ برسر منطقه ژئوپلیتیک آسیای میانهظهور کرد.
قانون اساسی
پس از تأسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبرسال ۱۹۴۹، چهار قانون اساسیدر سالهای ۱۹۵۴، ۱۹۷۵، ۱۹۷۸و ۱۹۸۲جداگانه در جمهوری خلق چین تنظیم و صادر شد.
چهارمین قانون اساسی جمهوری خلق چین یعنی قانون اساسی فعلی در چهارم دسامبرسال ۱۹۸۲در مجلسملی نمایندگان خلق چین به تصویب رسیده و صادر شد. این قانون ضمن ادامه وتوسعه اصول اساسی قانون اساسی سال ۱۹۵۴، با توجه به جمع‌بندی تجربیات توسعه سوسیالیستی چین و جذب تجربیات بین‌المللی در این زمینه، یک قانون اصلی دارای ویژگیهای چین و منطبق با نیاز ساختار مدرنیزاسیون سوسیالیستی چین محسوب می‌شود. در این قانون به طور مشخص نظامهای سیاسی و اقتصادی جمهوری خلق چین، حقوق و وظایف اتباع تأسیس ارگانهای دولتی و چهارچوب ماموریت و وظایف اصلی کشور در آینده قید شده‌است. ویژگیهای اساسی این قانون قید نظام و وظایف اصلی چین، تشخیص چهاراصل اساسی و رهنمود اساسی اصلاحات و درهای باز است. در این قانون قید شده‌است که مردم تمام ملتهای و سازمان‌های سراسر کشور باید طبق قانون اساسی فعالیت کرده وهیچ سازمان یا شخصی حق تخطی و نقض قانون اساسی و قوانین دیگر را ندارد.
این قانون به پنج بخش مقدمه، برنامه اساسی، حقوق و وظایف اساسی اتباع، ارگانهای دولتی، پرچمملی، نشانه ملی و پایتختتقسیم شده و شامل ۴فصل و ۱۳۸ماده‌است. چین پس ازصدور این قانون چهار بار در آن تجدید نظر کرده‌است.
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق نظام اصلی سیاسی چینبوده و شکل سازمانی قدرت سیاسی دیکتاتوریدموکراتیک چین و نظام دولتی چین به شمار می‌رود. مجلس ملی نمایندگان خلق چین متفاوت با پارلمان نظام تفکیک و توازن سه قوا است. مجلس ملی نمایندگان خلق چین براساس قانون اساسی به عنوان عالی‌ترین مرجع قدرت کشور تعیین شده‌است. هر تبعه چینی از ۱۸سالگی حق انتخاب کردن و انتخاب شدن به عنوان نماینده مجلس ملی را دارد. در چین، در مجالس سطوح مختلف مردم درمیان نمایندگان، نمایندگان مجلس در سطوح شهرستانها و روستاها با انتخابات مستقیم برگزیده می‌شوند و نمایندگان سطوح بالاتر از طریق انتخابات غیر مستقم انتخاب می‌گردد. مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری مرکب از نمایندگان منتخب استان‌ها، مناطق خودمختار، شهرهای تابع مرکز و ارتش است. دوره ماموریت مجلس ملی سطوح مختلف ۵سال است و سالانه یک اجلاس عمومی برگزار می‌شود.
در اجلاس سالانه مجلس ملی نمایندگان خلق چین، نمایندگان ضمن استماع گزارش کار دولتی و گزارشهای مهم دیگر، به بررسی و رسیدگی آنها پرداخته و قطعنامه‌های مربوط را به تصویب می‌رسانند. در زمانی که کنفرانس تشکیل جلسه نمی‌دهد کمیسیون دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق، ارگان دائمی مجلس ملی نمایندگان سطوح مختلف اختیارات محوله از سوی مجلس ملی را اجرا می‌کند. برای نمونه قدرت کمیسیون دائمی مجلس ملی عبارت است از تشریح قانون اساسی، نظارت بر اجرای قانون اساسی، تنظیم و اصلاح قوانین به غیر از قوانین تنظیم شده توسط اجلاس عمومی مجلس ملی و مسئولیت پذیری در برابر مجلس ملی و تسلیم گزارش کار به مجلس ملی و غیره. قدرت اساسی مجلس ملی شامل حق قانونگذاری، حق نظارت، حق تصمیم گیری در باره امور بزرگ و نصب و عزل پرسنل است. در چین تنظیم برنامه‌های توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی راهبرد مهمی برای مساعدت به پیشرفت اجتماعی چین محسوب می‌شود. ولی این برنامه‌ها تنها در صورت تصویب در مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری اعتبار حقوقی می‌گیرد. در قانون چین قید شده‌است که رهبران عمده چین از جمله رییس جمهورو رییس کمیته دائمی مجلس ملی باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و از طریق انتخاب برگزیده شوند. نخست وزیر شورای دولتی و وزیران وزارتهای مخلتف نیز باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و سپس منصوب شوند. مجلس ملی نمایندگاه خلق سراسری نیز می‌تواند از طریق تشریفات طرح پیشنهادی عزل رهبران منتخب وتعیین شده از جمله رییس کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان سراسری، رییس جمهور و نخست وزیر را عنوان کرد.
نظام همکاری چندحزبی و مشورت سیاسی
سرباز چینی در میدان تیان‌آن‌من
نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به رهبری حزب کمونیست چیننظام سیاسی اصلی چین محسوب می‌شود. چین کشوری چند حزبی است. بغیر از حزب کمونیست، ۸حزب دموکراتیک در این کشور وجود دارد که قبل از ایجاد جمهوری خلق چین به وجود آمده و در زمینه سیاسی طرفدار رهبری حزب کمونیست است و این انتخاب تاریخی را آنان در جریان همکاری طولانی و مبارزات مشترک به اتفاق حزب کمونیست چین انجام داده‌اند. حزب کمونیست چین و دیگر احزاب دموکراتیک باید طبق قانون اساسی فعالیت کنند. احزاب دموکراتیک از لحاظ سازماندهی مستقل بوده واز آزادی سیاسی، استقلال تشکیلاتی برابری حقوقی در چهارچوب مقررات در قانون اساسی بهرمند هستند. رهنمود اساسی همکاری حزب کمونیست چین با احزاب دموکراتیک دیگر " همزیستی دراز مدت، نظارت متقابل، نشان صداقت و شفافیت متقابل و مشارکت در افتخارات و مشکلات یکدیگر است.
احزاب و گروههای دموکراتیک چین احزاب اپوزاسیون و یا حزب مخالف نیست، بلکه احزابی هستند که در امور سیاسی و دولتی مشارکت دارد. مضامین اساسی مشارکت احزاب و گروههای دموکراتیک درامور سیاسی و دولتی عبارت است از مشارکت در مشورتهای مرتبط با راهنمودهای مهم کشور و نامزدهای رهبری کشور، شرکت در مدیریت امور کشور و اجرای رهنمودهای، سیاستها، قوانین و مقرارت کشور.
حزب کمونیست چین پیش از اتخاذ تدابیر بزرگ و تصمیم گیری در باره امور مهم و بزرگ مربوط به امور ملی و زندگی مردم ضمن مشورت گسترده با احزاب دموکراتیک و شخصیتهای بی طرف نظریات وپیشنهادهای آنان را استماع می‌کند و بعد تصمیم می‌گیرد. احزاب دموکراتیک و شخصیتهای غیر حزبی درمجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته دائمی این مجلس، کمیسیون ویژه دائمی مجلس و در مجالس محلس نمایندگانی درصد تناسب دارند تا به این شکل بتوانند بهتر در رایزنی‌های سیاسی مشارکت کرده و نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا کنند. این احزاب در کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین نیز ایفای نقش می‌کنند و اعضای خود را برای کادر رهبری و ارگانهای دادگستری سطوح مختلف نامزد می‌کنند.
اشکال عمده همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به شرح زیر است: اول کنفرانس مشورت سیاسی خلق، کنفرانس مشورت سیاسی خلق محل مهم مشارکت احزاب دموکراتیک، گروههای مردمی و نمایندگان محافل مختلف در امور سیاسی و دولتی و مشورت و بررسی آن محسوب می‌شود. دوم نشست‌های کمیته مرکزی حزب کمونیست و کمیته حزبی مناطق مختلف. در این نشست‌ها ضمن اطلاع رسانی درباره مهم‌ترین مسائل درباره رهنمودها و سیاستهای مهم، نامزدهای رهبری دولت کشور و دولتهای محلی، نمایندگان مجلس ملی و اعضای کنفرانس مشورت سیاسی خلق با احزاب دموکراتیک مشورت می‌شود تا نظرات و پیشنهادهای آنان را استماع گردد. سوم مشارکت نمایندگان احزاب دموکراتیک به عنوان نمایندگان مردم در مجالس سطوح مختلف نمایندگان خلق در امور سیاسی و دولتی و ایفای نقش نظارتی. چهارم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک به پستهای رهبری شورای دولتی و وزارتها و دولتهای بالاتر از شهرستانها و ادارات مربوطه معرفی می‌شوند. پنجم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک واجد شرایط به عنوان رهبران ادارات دادستانی و دادرسی معرفی می‌گردد.
اقتصاد چین
قطار مغناطیسی شانگهای
اقتصاد چین
حجم اقتصاد چین ($ ۱۱٬۲۹۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰) در حال حاضر چین دوّمین کشور در اقتصاد جهان است که پیشبینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور با همین روند آمریکا را پشت سر نهاده و مقام اول را کسب کند. چنانچه رشد کنونی اقتصادی چین همچنان ادامه یابد، چین از نظر اقتصادی، در حال رسیدن به آمریکا یعنی بزرگترین اقتصاد جهان است و باید خود را برای مقابله با پی آمدهای سیاسی و اقتصادی این موضوع آماده کند. این امر موجب نگرانی‌های عمده سیاسی خواهد شد زیرا این کشور بصورت نیروی بمراتب قوی‌تری در منطقه در آمده. بیش از ۵۰٪ مردم چین کشاورزند. صنعتگران ۲۴٪و کارمندان و بازرگانان۲۶٪ نیروی کار فعال این کشور را تشکیل می‌دهند.
روابط خارجی چین
روابط خارجی چین
کشور چین، به عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی و سیاسی بزرگ، نقش تعیین کننده‌ای سطح جهانی و بویژه در معادلات سیاسی منطقه شرق آسیا دارد. از نظر سیاسی، این کشور روابط استراتژیک ویژه‌ای با روسیه، هند[نیازمند منبع]، کره شمالی و ایران دارد.
تقسیمات کشوری چین
فهرست شهرهای چین
کشور جمهوری خلق چین از ۲۲استان تشکیل شده‌است. علاوه بر آن چین، مدعی مالکیت تایوانبه عنوان یکی از استانهای خود است. فهرست استانهای چین:
نقشه استان‌ها و مناطق خودگردان چین.
جغرافیا چین
: جغرافیای چین
کلانشهر شانگهای از قطب‌های اصلی اقتصاد و تجارت چین است.
کشور چین در منطقه شرق آسیاقرار گرفته‌است و مساحت آن بیش از ۹٬۵۹۶٬۰۰۰کیلومتر مربع است که به این ترتیب بعد از روسیه، دومین کشور پهناور آسیا به شمار می‌آید. چین دارای مرز زمینیبا ۱۴کشور است. این کشور همچنین از سمت شرق و جنوب با دریای چین شرقی، خلیج کره، دریای زرد، و دیگر آبهای آزاد احاطه شده‌است.
مرز با کشورها:افغانستان۷۶کیلومتر، بوتان۴۷۰کیلومتر، برمه۲۱۸۵کیلومتر، هند۳۳۸۰کیلومتر، قزاقستان۱، ۵۳۳کیلومتر،
